Carnota convértese no epicentro do debate científico sobre a xestión dos montes post-incendio

Xilberto Caamaño, da AMPPN, cun membro do proxecto GESFIRE durante os traballos

A Asociación Monte Pindo Parque Natural comprácese en compartir unha interesantísima e necesaria actividade que acollerá o Salón de Actos da Casa do Concello de Carnota os vindeiros días 1 e 2 de decembro. Trátanse das Xornadas sobre xestión do monte incendiado mediante ferramentas multiescala: o caso do Monte Pindo, que buscan dar resposta ás múltiples preguntas que xurden cando o noso monte arde, e nomeademente á cuestión fundamental que nos facemos todos: que hai que facer despois dun lume?

Sinatura do acordo entre o GEFUSC e a AMPPN

O Grupo de Ecoloxía do Lume da USC (GEFUSC) leva anos facéndose esa pregunta, polo que lanzou o proxecto GESFIRE, alcume do proxecto de "Ferramentas multiescala para a xestión post-incendio de ecosistemas forestais propensos ao lume no contexto de cambio global", que usaría de referencia varios espazos naturais recentemente devastados polos incendios, entre eles o Monte Pindo. Neste contexto, a entidade púxose en contacto con nós en 2016 para solicitarnos apoio e colaboración, e nomeadamente naquelo que lles resultaba máis atractivo e útil para a súa iniciativa, que é o acceso aos datos do Catálogo de Especies do Monte Pindo (CEMP) que vén elaborando a nosa entidade desde hai case un lustro. Esta colaboración fíxose finalmente realidade a través da sinatura dun acordo entre a entidade académica e Monte Pindo Parque Natural pola que esta lle cedeu todos os datos que logrou compilar.

Cartel das Xornadas

A iniciativa desenvolveuse cun intenso traballo de campo, que incluíu o mapeo sistemático de determinadas áreas do Monte Pindo a vista de drone, co que coincidimos varias veces a pasada primavera, durante outro proxecto que estamos desenvolvendo. Felizmente, a pasada semana comunicóusenos desde o GEFUSC a noticia de que as conclusións do traballo íanse presentar en Carnota durante unhas Xornadas específicas dedicadas ao Monte Pindo, unha decisión que nos congratula inmensamente pois coincide plenamente coa nosa filosofía de achegar a ciencia e o coñecemento ao pobo, e contribúe a seguir poñendo o Monte Pindo, Carnota e o rural galego no mapa das investigacións cientíticas. A nosa entidade terá a honra, ademais, de contar cunha intervención na segunda sesión das Xornadas; será o sábado 2 de decembro a partir das 11:45h, coa conferencia "Valores naturais, culturais e de ocio do monte e a sua xestión. O caso do Monte Pindo” a cargo de Mario Maceiras, secretario da Asociación Monte Pindo Parque Natural.

Para asistir é necesario inscribirse antes do 27 de novembro en gefusc@gmail.com, tendo en conta que as prazas son bastante limitadas.

A continuación o programa completo destas interesantísimas xornadas que vos aconsellamos encarecidamente seguir.

Xornadas sobre xestión do monte incendiado mediante ferramentas multiescala: O caso do Monte Pindo

Carnota, 1 e 2 de decembro de 2017

Xornadas de interese para xestores forestales, mancomunidades de montes, propietarios de terreos forestais e outras persoas e entidades relacionadas co monte.

1º día (1 DE DECEMBRO, venres)

1ª Sesión

• 10:00-10:30 Rexistro e entrega de documentación
• 10:30-11:00 Inauguración oficial das Xornadas. Alcalde de Carnota, Director Xeral de Ordenación Forestal,Vicerrectora de Investigación e Innovación da USC, Organizadora das Xornadas
• 11:00-11:30 Conferencia: “Xestión de áreas incendiadas en Galicia”. D. Tomás Fernández-Couto. Director Xeral de Ordenación Forestal, Xunta de Galicia.
• 11:30-12:00 Conferencia: ”Interacción entre as técnicas de última xeración e as convencionais para xestionar áreas incendiadas”. Dra. Mercedes Casal. GEFUSC. Facultade de Bioloxía, USC.
• 12:00-12:30 Pausa café
• 12:30-13:00 Conferencia: “Xestión de Especies Exóticas Invasoras”. Dr. Jesús Santamarina. Subdirección Xeral de Calidade Ambiental, Xunta de Galicia.
• 13:00-13:00 Conferencia: “Invasión de Paraserianthes lophanta no Monte Pindo”. Dr. Juan García Duro. GEFUSC. Facultade de Bioloxía, USC.
• 13:00-13:30 Pausa comida

2ª Sesión

• 15:00-18:00 Visita de campo para observar o estado de recuperación do Monte Pindo. Visitaranse distintas partes do Monte Pindo e en cada unha delas os asistentes as xornadas recibirán explicacións dos profesores sobre aspectos relacionados con uso das ferramentas multiescala, o estado de rexeneración da vexetación nativa e da recuperación dos servizos ecosistémicos, e os procesos de invasiones biolóxicas sufridas nos últimos anos.
• 18:30-19:00 Conferencia: “Comportamento competitivo das especies exóticas invasoras”. Dra. Elvira Díaz Vizcaíno. Escola Politécnica Superior, USC.
• 19:00-19:30 Conferencia: “Invasións biolóxicas e lume: estudo de casos”. Dra. Otilia Reyes. GEFUSC. Facultade de Bioloxía, USC.

2º día (2 DE DECEMBRO, sábado)

3ª Sesión

• 10:00-10:45 Conferencia: “Régimen de incendios y su impacto en el funcionamiento de los ecosistemas propensos al fuego”. Dra. Leonor Calvo. Facultad de Biología, Universidad de León.
• 10:45-11:15 Conferencia: “Aplicación de imágenes de satélite en la evaluación de la regeneración y restauración post fuego”. Dra. Susana Suárez Seoane. Facultad de Biología, Universidad de León.
• 11:15-11:45 Pausa café
• 11:45-12:15 Conferencia: “Valores naturais, culturais e de ocio do monte e a sua xestión. O caso do Monte Pindo”. Conferenciante: D. Mario Maceiras Dosil. Asociación Monte Pindo Parque Natural
• 12:15-13:45 Mesa redonda: “Xestión integrada dos montes para a preservación e uso dos servizos ecosistémicos”. Moderadora: Dra. Otilia Reyes. Dra. Mercedes Casal, Dra. Leonor Calvo, Dr. Juan García Duro, D. Mario Maceiras Dosil
• 13:45. Clausura das Xornadas. Concello de Carnota, Organizadora das Xornadas

Datos de interese

• Inscripción gratuíta hasta completar o aforo,
• Contacto para inscripción: gefusc@gmail.com antes do 27 de novembro (indicar colectivo o que pertence: mancomunidade de montes, distrito forestal, empresas, estudantes, etc.)
• Organizadores: Otilia Reyes, GEFUSC, USC., Mercedes Casal, GEFUSC, USC., Juan García Duro, GEFUSC, USC., Oscar Cruz, GEFUSC, USC.
• Entidades colaboradoras: GEFUSC, USC, FEDER, Gobierno de España, Ministerio de Economía y Competitividad, Xunta de Galicia, Consellería de Medio Rural, Asociación Monte Pindo Parque Natural, Concello de Carnota.

Un centenar de persoas celebran o Día do Patrimonio no Monte Pindo

O chamamento da Rede do Patrimonio Cultural para celebrar por primeira vez en Galiza o Día Internacional do Patrimonio Mundial da UNESCO, obtivo unha resposta masiva no Monte Pindo e noutros puntos da xeografía galega, polas preto de medio cento de iniciativas que simultanearon as entidades sociais que nos agrupamos baixo a bandeira amarela que xa simboliza a defensa do patrimonio cultural galego.

A comitiva coroou o Monte Pindo

A Asociación Monte Pindo Parque Natural non quixo perderse esta conmemoración e organizou unha visita guiada polo Olimpo Celta, onde o prato forte foi a parada no Castelo medieval de San Xurxo, ao pe do cal tomamos unha foto de familia e demos unha amena charla sobre todo o que sabemos dunha das primeiras fortalezas pétreas do País e o seu encaixe nos eventos históricos da nosa cronoloxía altomedieval, a cargo de Carlos J. Galbán Malagón, historiador quen desenvolveu a súa tese doutoral encol das fortificacións medievais galegas. A charla foi seguida atentamente polas máis de cen persoas que acudiron a este chamamento, e que logo continuaron a súa visita ata o mesmo cumio do Olimpo Celta, nun día absolutamente espléndido.

A Asociación Monte Pindo agarda que a actividade fose do agrado de toda a asistencia, e ter contribuído a incrementar a atención pública sobre o noso riquísimo patrimonio cultural, que non atravesa desde logo polo seu mellor momento pola falta de interese e o abandono das administracións públicas, ao contrario do que pasa noutros países que si invisten tempo e recursos en protexer o seu patrimonio como un piar imprescindíbel para construír o seu futuro. Asi mesmo felicitámonos polo incuestionábel éxito desta primeira iniciativa conxunta da Rede de Patrimonio Cultural, e que convida a seguir tecendo relacións entre as entidades que dedicamos parte dos nosos esforzos a velar polo noso patrimonio.

No noso Facebook podedes ver un completo álbum fotográfico da xornada.

Salvamos o carballo anano!

Unha das xoias biolóxicas de Galiza, o Quercus lusitanica, coñecida popularmente como carballo anano ou añón, e que só atopa a día de hoxe acubillo no Monte Pindo, xa ten o seu futuro asegurado grazas a un proxecto de investigación nacido a raíz da colaboración de varias entidades científicas e que tamén contou coa nosa asociación.

A noticia transmitíunola Elena Corredoira do Instituto de Investigacións Agrobiológicas de Galicia (IIAG), dependente do Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC), quen veñen de presentar os resultados dunha revolucionaria iniciativa destinada a conservar mediante técnicas de laboratorio esta fuxidía especie que na actualidade só pervive a duras penas nunha ínfima porción do Olimpo Celta, o que lle valiu no ano 2011 o estatus legal de especie vulnerábel a petición do núcleo de persoas do que acabaría nacendo a Asociación Monte Pindo Parque Natural.

Precisamente foi a sinerxia entre distintas entidades a que posibilitou que, logo de contactaren os do CSIC con nós en 2012 para pedirnos colaboración no seu proxecto para a creación dun banco de xermoplasma do carballo anano, acabou implicando tamén a Emilio Carral Vilariño da Escola Politécnica de Lugo, quen tamén contactara con nós para pedirnos apoio a un proxecto que á súa vez estaba desenvolvendo. Esta combinación de esforzos, coñecementos e recursos posibilitou o éxito dun proxecto para a creación dun banco de xermoplasma para garantir o futuro do carballo anano, mediante un innovador proceso de biotecnoloxía vexetal baseado no cultivo in vitro. Xa se está a estudar a reintrodución dos novos plantóns producidos por esta técnica no seu hábitat natural, para reforzar a presenza da especie no Monte Pindo e seguir estudando a súa evolución, coa ollada posta no obxectivo claro da súa supervivencia.

Denuncia da situación actual

Praga de eucaliptos en pleno hábitat do Q. lusitanica

A análise da situación da especie revelou ata que punto o carballo anano está moi ameazado mesmo no seu único hábitat galego, pois logo dos terríbeis incendios das últimas décadas e debido ao desinterese da administración autonómica quen ignorou reiteradas denuncias por parte da nosa entidade, soporta unha auténtica praga de eucalipto que xa colonizou o seu espazo natural e que, de non facerse algo por remedialo, ameazará en grao similar ou mesmo maior que os incendios a esta especie única. Neste senso a Asociación Monte Pindo insiste na urxencia e a necesidade de erradicar os eucaliptos e outras especies invasoras que están colonizando a marchas forzadas o Olimpo Celta e ante o que nós como sociedade nada podemos facer, pois no ano 2013 a Xunta mandou paralizar coa ameaza de sancións as nosas actividades de repoboación con voluntariado na zona, veto que a día de hoxe, 4 anos despois, aínda non levantou.
Agora que estamos novamente en pleno debate sobre a política incendiaria e as respostas sociais, non está de máis lembrar que no Monte Pindo foi a propia Xunta quen nos prohibiu canalizar a enorme ola de solidariedade e voluntariado que se puxera á nosa disposición para rexenerar os restos aínda fumegantes do Olimpo Celta.