A Xunta fuxe cara adiante dunha catástrofe que podería terse paliado se escoitara á sociedade

A destrución do Monte Pindo
 vista desde o satélite

O concello de Carnota vén de perder en menos dunha semana preto de 2.400 hectáreas de espazo natural protexido, segundo cifras oficiais, o que o converteu na maior catástrofe ecolóxica do ano. Estes días unha auténtica maré humana de centos de miles de persoas de todo o mundo achegáronse por distintas canles á Asociación Monte Pindo Parque Natural para recibiren información da traxedia e transmitirnos a súa conmoción, carraxe e solidariedade pola destrución dun espazo natural emblemático, o monte sacro galego. Por iso agárdanse respostas masivas tanto á "marcha verde" do 28 de setembro como á manifestación do 6 de outubro en Compostela.

O antes e despois da traxedia
1ª imaxe: Xurxo Dorrego. Resto: Santi Llecha

As primeiras valoracións sobre o campo son completamente desoladoras. Hoxe o Olimpo Celta é unha vasta extensión de cinzas con algo de verde cor da esperanza ben agromando nos humidais e brañas, zonas protexidas polos restos arqueolóxicos ou nas copas das árbores que aínda non tiveron tempo a secar, percorridas insistentemente polas últimas aves que aínda se resisten a abandonar o seu lar. O temor é que ante as primeiras choivas torrenciais de outono, poidan producirse escorrentías de lodos altamente contaminantes que puideran arribar aos lugares da contorna e mesmo ao río Xallas ou á Ría.

Durante este pesadelo que cada vez parece máis real, a sociedade civil deu mostra dun inmenso afecto pola natureza estreitamente unida ao desafecto pola decisión administrativa de negarlle deliberadamente á cidadanía a protección e a prevención que durante 3 anos lle viña esixindo por activa e pasiva á Xunta, principalmente mediante a declaración dun Parque Natural que foi reclamado por moitísimas entidades de todo tipo, investigadores, científicos e milleiros de apoios a título individual.

A Xunta enrócase nunha fuxida cara adiante para non recoñecer o grave erro que cometeu ao ignorar a sociedade

No mítico Penafiel que embelesou ao Padre Sarmiento
houbo un castelo medieval e atopáronse restos romanos

Lonxe de demostrar a máis mínima sensibilidade ou humildade ante o acontecido, e xa non digamos vontade de rectificar, a Xunta de Galicia emitiu onte a través do seu vicepresidente unhas declaracións que non poderían ser máis inapropiadas nos duros momentos que vive a veciñanza. Alfonso Rueda asegurou nunha polémica rolda de prensa que "O Pindo non estaría más protexido se fose parque natural", demostrando o seu completo descoñecemento da situación e de que neste tempo a protección e a prevención foi nula, pois non se destinou a ela un só euro ou iniciativa. Seguidamente, Rueda cargou as culpas no autor material do desastre, esquecendo deliberadamente as palabras do seu superior directo, Alberto Núñez Feijóo, cando este dicía sobre a vaga de lumes que devastou o país no 2006: "Canto do queimado se debe aos pirómanos e canto á imprevisión, indolencia e irresponsabilidade do goberno?". Por último recoñeceu que a Xunta nin sequera ten considerado aínda a petición de declarar a área devastada coma zona catastrófica para paliar os danos ás propiedades e actuar urxentemente para evitar as escorrentías de lodos contaminantes cando cheguen as primeiras choivas, unha petición compartida desde o Concello de Carnota, os veciños afectados, os produtores e comunidades de montes locais, a Asociación Monte Pindo Parque Natural e os colectivos ecoloxistas.

O lume ameaza fogares do Pindo

As gravísimas declaracións do segundo máximo dirixente da Xunta ante o cadáver aínda quente e fumeante do Olimpo Celta son de tal de insolencia que supoñen unha auténtica falta de respecto a toda a cidadanía que amamos o monte e loitamos por telo coidado e protexido, dedicándolle durante anos imaxinación, tempo libre e esforzo de xeito totalmente altruista, cando ninguén máis o facía. Dez anos despois da creación do último parque natural galego, a Xunta fuxe cara adiante para evitar ter que recoñecer o grave e neglixente erro de ignorar o movemento social a favor da protección do Monte Pindo reafirmando o compromiso da Xunta coa Rede Natura 2000, que cada día fica máis reducida a unha figura de papel.

Sen embargo agora a Xunta non di que vén repartindo entre os 6 parques naturais galegos arredor de entre 2 e 2,2 millóns de euros anuais, aparte das axudas e subvencións puntuais a proxectos de particulares, empresas, entidades e institucións radicadas na área de influencia dos parques naturais. O último programa de axudas, publicado hai só un mes, contempla unha dotación do 100% ata un máximo de 12.000 euros por proxecto, 70.000 no caso dos concellos. Calquera suma, en comparación co cero rotundo de investimentos e proxectos que recibiu o monte ata a actualidade, deixaríao en mellores condicións para afrontar un lume.

Canto se gastou en extinción?

Só os medios aéreos son realmente
efectivos no macizo granítico

A Xunta aínda non aclarou cantos cartos supuxo a extinción do incendio carnotán ao conxunto dos galegos, se ben como mostra sofocar un incendio declarado a principios desde verán entre Boiro e Lousame, que arrasou menos da quinta parte do consumido no Monte Pindo, custou segundo arredor de 4 millóns de euros e mobilizou oito helicópteros, seis avións, 18 brigadas, dez motobombas e tres palas.

Fonte: Aula de Silvicultura da Uvigo

No Monte Pindo foi preciso mobilizar 112 brigadas, 68 axentes forestais, dous técnicos e abondosas unidades militares, co apoio terrestre de 60 motobombas e una pala, ademais de dezaseis helicópteros e oito avións. Todo iso foi inútil para salvar sequera un mínimo fragmento do espazo natural protexido ou sequera para evitar que as lapas puxeran en perigo as propiedades e as vidas da nosa veciñanza. Só cando non quedaba nada por arder e comezou a orballar a mediatarde do sábado puido darse o incendio por controlado.

Na Asociación Monte Pindo Parque Natural estamos convencidos de que a prevención que levamos 3 anos esixindo da administración, e que se nos negou coa excusa de que era demasiado custoso, custaría infinitamente menos do que custaron unhas labores de extinción que, insistimos, non serviron para controlar o lume a tempo.

A área de Medio Ambiente da Xunta atópase descabezada

Chamou a atención de todos que Agustín Hernández, conselleiro de Medio Ambiente, Territorio e Infraestructuras, e responsábel máximo da declaración do Monte Pindo como parque natural, non compareceu desde que as 21:36 horas do 11 de setembro se declarara un terríbel incendio forestal nun espazo natural que personalmente se comprometera a defender e protexer só un ano antes. Nin sequera se deixou caer por Carnota para facerse a clásica foto oficial a carón dos afectados.

Pero peor aínda andan as cousas pola Dirección Xeral de Conservación da Natureza. O ata agosto director xeral, Ricardo García-Borregón, marchou pola porta de atrás alegando motivos personais, aínda que fontes do seu departamento admitiron que non daba lidiado coa conflitividade desatada na súa área, froito da súa polémica xestión. Desde aquela a persoa designada para substituila, Verónica Tellado Barcia, atópase de baixa, polo que a efectos prácticos ninguén dirixe hoxe a área da Xunta dedicada en exclusiva á ordenación dos espazos naturais galegos. Esta desarticulación práctica da área explica que a nosa entidade leve desde decembro de 2012 agardando data para unha cita coa persoa responsábel desta área, precisamente para avanzar no compromiso verbal da Xunta de declarar o Monte Pindo como Parque Natural.

Medra o apoio social á declaración do Parque Natural

Veciñas do Pindo ante un cartel da
marcha verde do 28 de setembro

No medio deste contexto convulso, o tecido social galego e estatal non fica quedo e reforza o seu compromiso co noso medio natural. Nos últimos días temos recibido miles de mensaxes de apoio e incluso de postas a disposición para colaborar voluntariamente coa recuperación do monte, ademais de multitude de novos apoios que reforzan a loita do Monte Pindo e anímanos a traballar con máis enerxías aínda pola súa recuperación e por un cambio radical das políticas forestais e da xestión dos espazos naturais galegos. A estes numerosos apoios colectivos temos agora que sumar o Centro Superior de Investigaciones Científicas (CSIC) - Instituto de Investigaciones Agrobiológicas, a Sociedade Antropolóxica Galega, a Mancomunidade de Montes de Vigo, o Comité de Defensa do Monte Galego, a plataforma deportiva SurfGZ.com, o Grupo de Investigación en Economía Ecolóxica e Agroecoloxía da Universidade de Vigo, a Fundación Alexandre Bóveda, a Asociación de Veciños Oza - Gaiteira - Os Castros da Coruña, o Ilustre Colexio de Veterinarios da Provincia da Coruña, a Fundación para o Avance Científico da Veterinaria en Galicia, a Plataforma en Defensa de Cabana de Bergantiños, o Club de Montaña Ratos Libres (Arzúa), a Asociación de afectados polo parque eólico Outes - Mazaricos (APEOM) ou a Red de Montañas, entre outras.