30/05/13

Todo preparado en Carnota para acoller unhas Xornadas que se agardan "históricas"

Asociación Monte Pindo Parque Natural e os seus coordinadores Natalia Conde, Carlos Galbán e Mario Maceiras están a ultimar todos os flecos para a inauguración, o sábado ás 09:30 horas no Salón de Actos do Concello de Carnota, das Xornadas de Historia e Patrimonio "De Castros a Castelos" que agardamos que serán históricas, e non só polo xogo de palabras obvio derivado dos seus contidos.
Os expertos coinciden en que é a primeira vez que se organiza en Galiza un curso tan completo e intensivo sobre unha época da nosa historia tan ampla e fructífera, pois pariu a maior parte dos restos arqueolóxicos que hoxe en día aínda están a ser descubertos, como o caso da enigmática Torre dos Mouros en Lira ou a inmensa fortificación amurallada no Monte Pindo, tan grande coma a muralla de Lugo, para defender... aparentemente nada.

Pero é que ademais da súa calidade académica recoñecida, estas Xornadas tamén son únicas noutros aspectos. Organízanse desde a óptica completamente popular da Asociación Monte Pindo Parque Natural, cousa pouco habitual neste tipo de eventos, e tanto é asi que as poderemos considerar low-cost, cunha inscrición simbólica de 5 euros por persoa, e absolutamente gratis se acreditan ser persoas desempregadas sen prestacións. Como xa nos comentaron persoas asiduas a este tipo de conferencias, un programa coma este nunca descendería de 300 euros por persoa. E ademais a organización facilitará a quen o desexe o xantar e o aloxamento en locais de hostalería de Carnota a prezos moi reducidos. Todo isto sen un só euro de subvención.

Neste contexto, é un orgullo podermos atraer ao "periférico" Concello de Carnota (municipio low-cost onde os haxa, capaz incluso de rescatar unha fortificación tardoantiga dos toxos e o esquencemento a practicamente cero euros) un amplísimo elenco de ata 24 especialistas chegados de todos os puntos de Galiza, para debullar as fortificacións que marcaron e en moitos casos salvaron a vida dos antepasados, e conformaron a idiosincrasia que hoxe nos caracteriza ao pobo galego. E por enriba abrimos o programa ás achegas que os novos e puxantes investigadores do noso País quixeran propoñernos, coa inclusión de 8 comunicacións engadidas que sorprenderán a todos pola súa frescura e contribuirán a visibilizar os novos valores humanos da nosa historia e patrimonio. Non por casualidade a Universidade de Santiago certificou recentemente o valor académico destas Xornadas outorgando aos asistentes un crédito de libre configuración, e tampouco foi casual o apoio do Grupo de estudos de Arqueoloxía, Antigüidade e Territorio (GEAAT) da Universidade de Vigo.

Dar máis por menos é case imposíbel, e iso entendeuno perfectamente unha cidadanía de todas as idades, procedencias e dedicacións que desde o primeiro momento volcouse coa convocatoria, ateigando en poucas semanas o cupo máximo previsto para o Salón de Actos do Concello de Carnota.

Desde a Asociación Monte Pindo Parque Natural queremos agradecer o esforzo de todos os que colaboraron coa organización deste evento que consolidará Carnota coma un referente do patrimonio galego de primeira orde, e moi nomeadamente aos relatores pola súa desinteresada participación en todos os casos, ao concello de Carnota polo seu apoio loxístico, aos medios de comunicación que contribuiron a divulgar o evento e aos establecementos hostaleiros deste municipio que nos permitiron aloxar e dar xantar á auténtica maré de persoas que ateigará Carnota o sábado e o domingo a un prezo non prohibitivo.

A única pena que nos queda é que, cun programa tan amplo e completo, imos ter máis que difícil melloralo nunha posíbel segunda edición.

Programa

SÁBADO 1 DE XUÑO DE 2013

Inauguración
09:30 h. Benvida
  • D. Iván Franco Caamaño, concelleiro de Cultura do Concello de Carnota
  • D. Xilberto Caamaño Beiro, presidente da Asociación Monte Pindo Parque Natural
09:45 h. Presentación
  • Dna. Natalia Conde Cid. Coordinadora das Xornadas de Historia e Patrimonio “De Castros a Castelos”

Bloque I. Os castros e a romanidade
10:00 h. Relatorio “Son todo castros? Peculiares xacementos na Idade do Ferro do NO
10:30 h. Relatorio “Aquí no hay quien viva: a emerxencia da paisaxe fortificada da Idade do Ferro en Galicia
  • Dr. Xurxo M. Ayán Vila, doutor en Prehistoria e Arqueoloxía pola USC e investigador no Instituto de Ciencias do Patrimonio do CSIC
11:00 h. Relatorio “Aproximación ao estudo dos recintos fortificados do concello de Carnota
11:30 h. DESCANSO E CAFÉ
12:00 h. Relatorio “A Torre dos Mouros no contexto castrexo da contorna
12:30 h. Relatorio “Os castros galaico-romanos
  • D. Felipe Arias Vilas, Licenciado en Filosofìa e Letras (sección Xeografía e Historia) pola USC e director do Museo do Castro de Viladonga
13:00 h. Debate
13:30 h. Visita guiada ao Castro de Mallou
14:30 h. XANTAR

Bloque II. Da tardoantigüidade á Idade Media
16:00 h. Relatorio “Explorando os contextos sociopolíticos das fortificacións galegas altomedievais
16:30 h Relatorio “Castra e/ou castella? Procesos de fortificación e defensa na Antigüidade Tardía de Gallaecia
17:00 h Relatorio “Carácter e función do Castelo Medieval: fortalezas do Reino de Galicia durante a Alta Idade Media
17:30 h. DESCANSO
17:45 h. Relatorio “Cénit e declive do castelo de San Xurxo no Monte Pindo
18:15 h. Relatorio “A Torre dos Mouros: unha gran fortificación tardoantiga na Costa da Morte
18:45 h. Debate
19:15 h. Visita guiada á Torre dos Mouros

DOMINGO, 2 DE XUÑO DE 2013

Bloque III. Os castelos: do feudalismo á modernidade
09:30 h. Relatorio “Castelo, poder e señorío: Concepto e forma da fortificación na Idade Media
10:00 h. Relatorio “En España, Toledo es rica; Sevilla, grande; Santiago, fuerte y León, hermosa
10:30 h. Relatorio “A fortaleza medieval de A Rocha Forte. Preguntas e respostas
11:00 h. Relatorio “La conformación de una fortaleza de interior: Castro Caldelas
11:30 h. DESCANSO E CAFÉ
12:00 h. Relatorio “Fortificacións da Ribadavia medieval
12: 30 h. Relatorio “As Irmandades e a destrución das fortalezas
13:00 h. Debate
13:30 h. Visita guiada ao Castelo de San Xurxo
14:30 h. XANTAR

Bloque IV. Comunicacións
  • 16:00 h. Comunicación "Aproximación á cerámica medieval compostelá. Resultados preliminares do xacemento do Franco 31." Francisco Alonso Toucido (Graduando en Historia pola USC)
  • 16:20 h. Comunicación "¿Cómo se vivía e cómo se morría na Galiza Romana e Medieval? Unha aproximación á saúde, dieta e vida cotiá dende o estudo dos esqueletes." Dra. Olalla López-Costas (Universidade de Granada)
  • 16:40 h. Comunicación "Miña terra galega: outros significados do termo terra e a súa importancia na organización do territorio galego medieval" Mariña Bermúdez Beloso (Licenciada en Historia pola USC)
  • 17:00 h. Comunicación "A presenza militar romana na Gallaecia occidental: novos datos para a súa investigación." Manuel Gago (profesor de CC. da Comunicación, USC) e Antón Malde (arqueólogo)
  • 17:40 h. Comunicación "Iglesias del noble, castillos de Dios: una introducción a las iglesias y monasterios fortificados en la Baja Edad Media"Pablo Ordás Dïaz (Investigador predoutoral contratado, programa I2C, Departamento de Historia da Arte, USC)
  • 18:00 h. Comunicación "O Castelo de Soutomaior. Un exemplo de arquitectura militar e de imaxe de poder." Silvia Cernadas Martínez (Licenciada en Historia pola USC)
  • 18:20 h. Comunicación “A reocupación do espacio urbano romano na época medieval. O caso de Pontevedra: dunha mansio viaria aberta, a unha vila amurada”Antonio Castro Rozados
  • 18:40 h. Comunicación "O poder do arcebispo: Arquitectura e urbanismo na Compostela Xelmiriana"Javier Castiñeiras López
Acto de clausura
19:00 h. Entrega de certificacións de asistencia e foto de familia
19:15 h. Acto de clausura
  • D. Ramón Noceda Caamaño, alcalde de Carnota

24/05/13

Este domingo 26 retomamos o II Roteiro Circular Monte Pindo "para non perderse"

Convidámoste a acompañarnos nun macroroteiro que desenvolveremos o domingo 26 de maio desde as 10:00 horas con saída e chegada na Praza da Solaina (lugar do Pindo, Carnota), retomando a actividade que tivera que ser suspendida hai unha semana polas malísimas previsións meteorolóxicas.

Trátase dun roteiro circular un chisco máis longo dos que vimos facendo de xeito habitual, deseñado para visitar nunha mesma xornada algúns dos puntos máis interesantes da orografía do monte sacro dos nosos antergos, coma o Pico Penafiel, o Castelo de San Xurxo, o Xigante da Mina, a Cova da Xoana ou o Cadoiro do Ézaro coa súa maxestuosa fervenza desde un punto de vista pouco habitual, facendo cumio na Laxe da Moa, visita obrigada.

A asistencia por suposto é libre e gratuita. Os participantes deberán traer o seu xantar, roupa e calzado cómodos e acaídos ás condicións meteorolóxicas do día, e auga.

Con esta iniciativa, a Asociación Monte Pindo pretende ademais instruir aos veciños e visitantes inexpertos nas súas visitas ao Olimpo Celta, e evitarmos os recorrentes episodios de extravíos. Mentras que o Monte Pindo non sexa Parque Natural e por tanto mentras non se corrixan os graves déficits na súa sinalización, a formación é o único xeito de minimizar o risco de perderse, por iso animamos a veciños e visitantes a acompañarnos neste roteiro que, sen dúbida, non deixará a ninguén indiferente.

En detalle
  • Trazado: Pindo-Moa-Penafiel-Cadoiro-Pindo
  • Distancia: Arredor de 10 quilómetros
  • Duración: 5-6 horas (sen contar paradas)
  • Dificultade: Media
  • Traer xantar e roupa e calzado seguros, cómodos e axeitados ás condicións do día
  • Máis información: www.montepindo.org ou escribenos a info@montepindo.org

22/05/13

Elixidas as 8 comunicacións que enriquecerán as Xornadas de Castros a Castelos

Na data sinalada do Dia das Letras Galegas, a coordinadora das Xornadas de Historia e Patrimonio "De Castros a Castelos" reuniuse para valorar a totalidade das comunicacións recibidas ata o prazo límite do 15 de maio, e malia a alta calidade e interese de todas as propostas recibidas houbo que elixir as 8 intervencións que ocuparán o cuarto bloque da programación das Xornadas, que se desenvolverá o domingo 2 de xuño desde as 16:00 horas. Cada unha destas comunicacións durará un máximo de 20 minutos, podendo optar o poñente por esgotar o tempo máximo ou ben dedicar uns minutos finais a atender preguntas do público.
As comunicacións seleccionadas son as seguintes:
  • 16:00 h. "Aproximación á cerámica medieval compostelá. Resultados preliminares do xacemento do Franco 31." Francisco Alonso Toucido (Graduando en Historia pola USC)
  • 16:20 h. "¿Cómo se vivía e cómo se morría na Galiza Romana e Medieval? Unha
  • aproximación á saúde, dieta e vida cotiá dende o estudo dos esqueletes." Dra. Olalla López-Costas (Universidade de Granada)
  • 16:40 h. "Miña terra galega: outros significados do termo terra e a súa importancia na organización do territorio galego medieval" Mariña Bermúdez Beloso (Licenciada en Historia pola USC)
  • 17:00 h. "A presenza militar romana na Gallaecia occidental: novos datos para a súa investigación." Manuel Gago (profesor de CC. da Comunicación, USC) e Antón Malde (arqueólogo)
  • 17:40 h. "Iglesias del noble, castillos de Dios: una introducción a las iglesias y monasterios fortificados en la Baja Edad Media"Pablo Ordás Dïaz (Investigador predoutoral contratado, programa I2C, Departamento de Historia da Arte, USC)
  • 18:00 h. "O Castelo de Soutomaior. Un exemplo de arquitectura militar e de imaxe de poder." Silvia Cernadas Martínez (Licenciada en Historia pola USC)
  • 18:20 h. “A reocupación do espacio urbano romano na época medieval. O caso de Pontevedra: dunha mansio viaria aberta, a unha vila amurada”Antonio Castro Rozados
  • 18:40 h. "O poder do arcebispo: Arquitectura e urbanismo na Compostela Xelmiriana"Javier Castiñeiras López
A coordinadora das Xornadas de Historia e Patrimonio "De Castros a Castelos" quere expresar a súa satisfacción por ver cumprido este ambicioso obxectivo de ver enriquecido o programa das Xornadas coa ilusión e as achegas de investigadores que están principiando neste mundo fascinante, e aproveita para felicitar os autores das Comunicacións elixidas mais tamén das que finalmente non poderán formar parte desta edición, recoñecendo en todo caso a alta calidade de todas as propostas e animándoos a volver a participar en futuras ocasións.

17/05/13

Suspéndese o II Roteiro ata novo aviso

A choiva, as escorrentías e a borraxeira non
son boas compañeiras de andaina. Fonte
Finalmente malia a lixeira melloría nas duras prediccións meteorolóxicas para o sábado 18 de maio, día do II Roteiro Circular Monte Pindo "para non perderse", a Comisión Rectora da Asociación Monte Pindo Parque Natural decidiu suspender ata novo aviso esta actividade.

Lamentamos vernos na obriga de adoptar esta medida para garantir a seguridade dos centos de persoas que xa se interesaran por esta actividade coa que prevíamos incluso superar as máis de 200 persoas que asistiran ao primeiro Roteiro Circular. Agardamos poder anunciar unha nova data en breve na que si se poida realizar esta actividade nunhas condicións idóneas para que todo o mundo disfrute das marabillas naturais, xeolóxicas e patrimoniais do Olimpo Celta da forma que se merecen.

Grazas a todas e todos!

14/05/13

O II Roteiro Circular "Para non perderse" vaise realizar mentras non se comunique o contrario

A Asociación Monte Pindo Parque Natural, ante a preocupación que está a subscitar as condicións meteorolóxicas previstas para o día 18 e para o desenvolvemento do II Roteiro Circular Monte Pindo "Para non perderse", COMUNICA:


II Roteiro Circular "Para non perderse" vaise realizar mentras non se comunique o contrario

No caso de que se entenda que se darán condicións meteorolóxicas que desaconsellan a súa realización por non garantir as necesarias condicións de seguridade para os participantes, entre as 18:00 e as 22:00 horas do día 17 como límite emitiremos un comunicado na nosa WebFacebookTwitter Correo Electrónico. Pedimoslle a todos aqueles que teñan previsto participar que lembren facerlle unha visita a calquera desas fontes antes de dirixirse ao Pindo o día 18 para descartar a pouco probable suspensión do evento.
Grazas!

06/05/13

«En el monte Pindo estava el Parayso»

O Paraíso Terreal (1610)
Jan Brueghel de Velours - P. P. Rubens 
A nosa incansábel máquina do tempo bibliográfica segue pasando as follas do noso pasado para investigar os secretos que nos revelan todas esas rochas antropomórficas que nos vixilan silenciosas máis atentas cando nos introducimos polos sendeiros do Olimpo Celta.
Na nosa anterior viaxe a través dos séculos, chegamos nada menos que a principios do século XVIII, concretamente ata o 1724, para descubrir no Compendio do estado de Altamira cousas tan alucinantes como que os vapores do río Xallas no Cadoiro orientaban a navegación marítima, ou que había escoltas armados cuxa única función era que o nobre da zona atravesara con seguridade un Pedregal que por aquela e por algo temían; un servizo do que outras figuras da alta sociedade podían aproveitarse tamén, previo abono de dous maravedís.
Agora, rabuñando nas follas gastadas do Arbol chronologico de la provincia de Santiago, publicado polo monxe franciscano e cronista Padre Fray Jacobo de Castro en 1722, averiguamos outra desas verdades que só poden parecer delirios ata que resulta que se nos aparecen impresos en libros.
Trátase da seguinte cita, que só corriximos levemente para preservar o seu encanto orixinal:
Villa, y Convento de San Francisco de Muros. No ay duda que esta Villa fue uno de los puertos mejores, y mas ricos de Galicia, en cuya descripcion se alaba la destreza, y el valor en defender aquella Costa. Oy está esta Villa menoscabada, aunque sus mareantes muy diestros en la nautica para viages de Indias, con cuyo comercio se hizo rica. Conservan el porte de los tiempos antiguos, principalmente las mugeres. Los Pueblos vezinos á Muros se llamaron Clamerianos, donde hizo vida eremitica San Teodoro, Monge que floreció en milagros. Ya huvo quien en la Universidad de Salamanca en unos Quodlibetos, defendió con razones autorizadas, y antiguas tradiciones, que cerca de esta Villa en el monte Pindo, o Pindaro, estava el Parayso.
Esta cita, que puido ser escrita moito antes que a publicación do libro, xa non só fala dun monte sacro como temos visto noutras ocasións, senón do Paraíso, con maiúscula, o arelado ceo terrenal onde serían concedidos ao ser humano virtuoso todos os seus desexos. Bo intento da Igrexa Católica por transformar os cultos profanos nun pequeno gran macizo granítico do corno do mundo que seguía a resistírselles tantos séculos despois, incluso tras serlle imposta a terrorífica condea da excomuñón!
Segundo a cita, a existencia do Paraíso terreal no punto máis alto da Costa da Morte foi documentado e xustificado en textos e nas cátedras da época; e con razóns autorizadas, nada menos. De paso, ata pode deixarnos caer quen foi o eremita da capela ignota cuxos restos se conservan no Monte Pindo desafiando toda a documentación histórica que nada parece poder dicirnos dela. E a todo isto, quen raio son os clamerianos?
É obvio e cada vez máis que precisamos investigacións e estudos serios sobre a historia deste Monte Pindo que nos vai filtrando as súas verdades a contagotas con pouco que rabuñemos a súa superficie. Isto é un chamado sen indirectas ás tres universidades galegas, e a centos ou milleiros de investigadores galegos: Aínda que ninguén osou nunca buscar a verdade, ata agora, está claro que o Monte Pindo é máis que xeneroso con quen si se atreve. Dámoslle ou que?

02/05/13

A asistencia ás Xornadas "de Castros a Castelos" outorgará un crédito de libre configuración da USC

A Universidade de Santiago de Compostela (USC) vén de recoñecer cun crédito de libre configuración o valor académico das Xornadas de Historia e Patrimonio "De Castros a Castelos", un evento que debullará o 1 e 2 de xuño en Carnota os acontecementos máis importantes que aconteceron no noso País desde os castros ata a revolta irmandiña que rematou cos castelos medievais, a través do estudo dos restos materiais que chegaron a nós centos e miles de anos despois.

Asi, todas as persoas que participen nestas Xornadas e que cursen na USC estudos en calquera das enxeñarías, licenciaturas, diplomaturas, enxeñarías técnicas e mestres, recibirán un crédito de libre configuración que poderán incorporar ao seu curriculum académico.

Este recoñecemento por parte dunha institución tan fundamental para a confección cultural e científica do noso País chega xusto e cando o aforo máximo do recinto previsto para o evento está a piques de completarse, polo que o incremento previsíbel de inscricións nos próximos días polo atractivo deste crédito pode provocar que o recinto quede pequeno e haxa que pensar noutra localización.

En calquera caso, a organización anuncia que o prazo segue aberto e que se fará todo o que esté na nosa man para que non exista ningunha limitación de prazas que impida que todo aquel que o desexe formar parte deste evento histórico. A ocasión merece o esforzo.